11 reacties

Hettie Kwieser

04.05.2012

Een paar weken voor zijn dood vertelde mijn broer mij een verhaal dat hij niemand anders heeft verteld.
In de herfst van 1943 ging mijn moeder vanuit Amsterdam-noord naar Amsterdam-zuid, om een eventueel toekomstige woning te bekijken.Mijn broer, toen vijf jaar en mij, nam zij mee.Ik was net één jaar.Door de aanhoudende bombardementen van de Engelsen op de haven, achter ons huis en de Fokker fabrieken, voor ons huis, was zij ten einde raad.
Bij onze toekomstige woning aangekomen, bleek de voordeur open te staan en een Duitse soldaat kwam met getrokken pistool op mijn moeder af.Zij moest hem overtuigen dat zij geen familielid was van de vertrokken bewoners en kwam kijken of er nog iets van de inboedel te redden viel.
Zij wist niets.
Tot zover het verhaal, dat mij niet meer los liet.
In het stadsarchief van Amsterdam is een tentoonstelling van foto's van 3000 joodse vermoorde kinderen.
15.000 kinderen tussen nul en achttien jaar zijn naar vernietigingskampen afgevoerd.
Twee mensen, Guus Luijters en Aline Pennewaard hebben de namen achterhaald van die kinderen en zijn op zoek gegaan naar foto's. Om ze allemaal hun identiteit terug te kunnen geven, hun naam en hun gezicht, hun geschiedenis.
Met het verhaal van mijn broer in mijn achterhoofd ben ik naar het stadsarchief gegaan.Daar heb ik op de computer de woningkaart gevonden waarop geschreven staat wie er van wanneer tot wanneer op een adres hebben gewoond.
Ik zag de naam van mijn vader, mijn moeder en de toevoeging één zoon, één dochter.Er stond ook vermeld wanneer wij weer verhuisden.
Boven onze naam stond de naam van Henri Kwieser, getrouwd met Mirjam Cohen.Dochter Hettie Kwieser, geboren 15 september 1932. Op 15 september 1943 afgevoerd naar Westerbork.
Bij de tentoonstelling hoort een boekje "In memoriam", daarin staan de namen van de gedeporteerde kinderen onder het nummer van transport.
Hettie Kwieser, 12 jaar oud, is op transport nr.88 gesteld. Zo kon ik tussen de 3000 foto's op zoek naar haar portret, om het te vinden. Een foto van drie meisjes, zij de oudste met een cirkel rond haar hoofd, als teken dat zij vergast is. In Theresienstadt, vermeldt de lijst. Elders twee maal dezelfde foto met steeds een ander cirkeltje. Ook Carla Meijer en Mia Meijer, zes en drie jaar oud zijn vermoord.
De plattegrond van de woning, waar ik negen jaar heb gewoond en gespeeld kan ik zo voor mij halen.
Ik kan mijzelf zien als kind, in de gang, in mijn moeders ochtendjapon, mijn vaders das om, huilend vanwege de pijn bij de zoveelste oorontsteking. Met mijn broer in de diepe donkere gangkast, waar hij zijn vuurstenen liet ketsen en dan mocht ik er aan ruiken en natuurlijk hem bewonderen omdat hij vonken kon maken met die stenen.Hettie en ik, wij liepen door dezelfde gang, sliep ik in haar kamer, heeft zij zich ook teruggetrokken in die kast, wanneer het haar allemaal te veel werd, die grote mensen wereld?
Ik zie haar gaan, met een koffertje, de grote stenen trap af, het onbekende tegemoet.Eén ding wist ze zeker, het was niet goed.
Hettie Kwieser, ik ben blij dat ik je gevonden heb, jouw foto staat op mijn telefoon, jouw verhaal kan ik vertellen. Vandaag is het dodenherdenking, mijn kaars en bloemen zijn vandaag voor jou.
Vandaag vier ik ook de verjaardag van mijn jongste dochter, Rebekka.In tegenstelling met elkaar verbonden.

4 reacties

voor Leigh

01.05.2012

Al eerder schreef ik over mijn vriendin Leigh die onverhoeds zo erg ziek werd.Gisteren kreeg ik een mail dat zij de handdoek in de ring gooit en zich gaat overgeven aan het onvermijdelijke.De laatste keer dat ik haar bezocht, wist ik niet dat het de laatste keer zou zijn.Tot ziens, zeiden we en met een hand zwaai was ik weg.
Opnieuw heb ik getracht dat wat ik voel in een sonnet om te zetten.Of het gelukt is weet ik niet.Ik was het tellen en op rijm letten ineens beu.Het doorzetten komt wel bij een minder beladen onderwerp.

Sluit alles af wat leven is
betaal de rekening van grote pijn
het lichaam, gevangen in je zijn
je geest gevlucht in diepe duisternis

de tijd van lente was gekomen
en zong van kiem en groei
fruitbomen stralen in hun bloei
en bladeren ritselen groen aan bomen

raak jij nu je pijnen kwijt
dan verlies je ook je leven
het is je om het even

ik snoei een boom tot leven
nog ben je dicht bij mij
na al je lijden bijna vrij.

Na het proberen dat te vangen wat ik voel aan schuld omdat ik leef en zoveel jaren meer dan zij heeft toebedeeld gekregen. En dood gaan zo tegenover alles staat wat de natuur nu laat zien, schreef ik er nog één.Misschien van overgave aan ...

ga vriendin, ga nu in vrede
laat je leven zachtjes,langzaam los
wil nu de eeuwigheid betreden
het groene dal,het zachte mos

waar water al je pijn zal schonen
waar zachte wind je wonden heelt
de zon je beurse lichaam streelt
een nieuwe plek waar jij mag wonen

doe weer je bellen in je oren
lach weer je blije schaterlach
laat alle engelen maar horen

een vrouw, nog jong van jaren
die mens begint een nieuwe dag
komt aan om wijsheid te vergaren.

                                                           Dag lieve lieve Leigh