zondag

Een zondag zoals vroeger? Dat is niet meer mogelijk. Maar er hangt een bekende geur in huis die mij onherroepelijk vergane tijden in herinnering brengt,gecombineerd met regen en storm die tegen de ramen slaan.

Toen wij nog met z'n allen in dit huis woonden kwam het vaak voor dat ieder zo zijn eigen bezigheden had. Manlief op zijn studeerkamer; de twee meiden boven met huiswerk,gecombineerd met loslopende cavia's.(Ik heb daarvan nog de knaagplekken in het snoer van mijn stofzuiger). Zelf zat ik dan beneden in mijn atelier op één van de draaischijven, mij bewust van de warmte en creativiteit in mijn wereld. Totdat het een uur of twaalf werd,het zondagse grijs buiten aanklopte en ik besloot dat er een lekkere geur door het huis moest komen.
Tot zover de herinnering.Die wereld is niet meer.

Maar deze zondagmorgen stond ik om 11 uur vlees aan te braden om er verder een stoofpot van te maken met veel rode wijn en alle soorten paddestoelen. Want, de twee meiden, inmiddels volwassen vrouwen, zouden 's avonds komen eten.De begraafplaats van Maarssen gaat geruimd worden en wij moeten overleggen wat wij willen met datgene wat nog in 'ons' graf ligt. We zitten niet op één lijn en dat moet wel.
Dat we gelijk gestemd gaan worden, daar ben ik van overtuigd dus laat ik, in de weer met voedsel, mijn gedachten de vrije loop.

In plaats van de draaischijf heb ik nu op zondagochtend de krant. Alle artikelen waar ik niet aan toe kom door de week.
Josine van Dalsum is overleden en in gedachten zie ik haar door de Leidsestraat lopen, richting schouwburg. Nooit meer, daar kan ik maar niet aan wennen. Er loopt een lege plek door de straten van Amsterdam.

Een krantenartikel over de oorlog: Dagboekverslagen uit de hel. Ik ken de buurt waar Etty Hillesum heeft gewoond. Mijn school stond aan de overkant van die straat. Ik ken haar boeken. Ik ken verhalen van overlevenden en het kwaad hen aangedaan is nog lang de wereld niet uit. Zal dat ook nooit.
Nog een artikel, geschreven door Nazmiye Oral, over Adelheid Roosen en haar film over haar moeder die de ziekte van Alzheimer heeft. Voor mij is Adelheid Roosen een inspirerende vrouw en haar verhaal heeft mij diep ontroerd. Eerlijk, liefdevol en vooral weten wat ze moet doen en hoe, wanneer een gegeven haar boven het hoofd dreigt te groeien.
Er is een tijd geweest dat ik ook mijn eigen rituelen maakte om mijn demonen uit te bannen.
En terwijl ik de braadlappen keer in de stoofpan van mijn moeder, komt er een klein soort vreugde bij mij binnen. Het is goed om van bepaalde mensen te weten dat zij er zijn, geweest zijn en hun sporen uitéén zetten in de wereld.
Deze avond kwamen mijn dochters en ik tot een overeenkomst. Wij houden ons eigen ritueel op onze eigen tijd en op een door ons gekozen plek.
Het graf in Maarssen, hoeft niet meer.